می‌خواهید بدانید استراتژیست محتوا کیست و چه کارهایی انجام می‌دهد؟ اگر در مسیر تبدیل شدن به یک استراتژیست محتوا هستید، یا حتی اگر خود را به عنوان یک استراتژیست محتوا به دیگران معرفی می‌کنید، این مقاله مخصوص شماست!
در این مقاله اطلاعات جامعی از عنوان شغلی استراتژیست محتوا ارایه داده‌ایم تا اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل کرده و به فعالیت خود به عنوان یک فرد حرفه‌ای ادامه دهید. از معرفی این عنوان شغلی شروع می‌کنیم، مهارت‌های مورد نیاز را توضیح می‌دهیم و تلاش می‌کنیم تا روند تبدیل شدن به یک استراتژیست محتوا را شفاف‌تر کنیم.
استراتژیست محتوا کیست؟
استراتژیست محتوا شخصی است که برنامه‌ریزی و اجرای محتوایی را که در وب‌سایت‌ها، رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های دیجیتال دیگر منتشر می‌شود، بر عهده دارد. این شخص مسئول شناسایی نیازها و اهداف مخاطبان هدف، تعیین نوع محتوایی که باید تولید شود، و نحوه ارائه آن به شیوه‌ای است که با اهداف کسب‌وکار یا سازمان هم‌راستا باشد.
استراتژیست محتوا همچنین باید با ترند بازار آشنا باشد و توانایی تحلیل و ارزیابی عملکرد محتوای منتشر شده را داشته باشد تا بتواند استراتژی محتوایی را بهبود بخشد. این عنوان شغلی در اکثر سازمان‌ها بر عهده «مدیر محتوا» است. برخی مجموعه‌ها ترجیح می‌دهند این نیاز را به صورت دریافت مشاوره رفع کنند.
مهارت‌های استراتژیست محتوا که در چارت سازمانی نزدیک‌ترین گزینه به مدیر ارشد محتوا یا مدیر ارشد بازاریابی است، در چهار دسته مهارتی عمده و برخی دسته مهارتی مکمل قرار می‌گیرد که به شرح زیر است:
سبد مهارتی بازاریابی
- تسلط کامل بر بازار پژوهی
- تسلط کامل بر شناخت مخاطب و تدوین پرسونای مخاطب
- تسلط کامل بر هدایت و اجرای برنامه تحقیقات بازار
- تسلط کامل روی ترندها و روندهای جاری بازار
- فهم دقیق از تکنیک‌ها و تاکتیک‌های مرسوم بازاریابی
- توانایی کامل در انطباق تکنیک‌ها و تاکتیک‌ها با بازار محلی
- شناخت و درک فهم مخاطب از محتوا و بهینه‌سازی تاچ پوینت‌ها
- تسلط کامل بر اعتبار سنجی منابع و ارائه بهترین راهکار بازاریابی
- تسلط کامل بر انتقال مفاهیم مدنظر به تیم زیر دست
- تسلط کامل بر ارائه سند بزرگ‌مقیاس بازاریابی محتوایی
سبد مهارتی محتوا و بازاریابی محتوایی
- تسلط کامل بر مفاهیم بازاریابی محتوایی
- تسلط کامل بر مدل‌های بازاریابی محتوایی
- تسلط کامل بر انطباق مسائل سازمانی با مدل‌ها و اجرای مؤثر آنها
- تسلط کامل بر مفهوم محتوای ارزش‌آفرین
- تسلط کامل بر ایجاد سنجه‌های مختلف در ارزیابی ارزش‌آفرینی محتوا
- تسلط کامل بر اجرای فرآیندهای محتوایی و حصول نتیجه
- تسلط کامل بر مدل‌های درآمدزایی از محتوا و Monetization
- تسلط کامل بر مدل‌سازی محتوایی و ارائه به مدیر سئو
- تسلط کامل بر مفاهیم خلق/ تولید، توزیع و ترویج محتوا
- آشنایی با ابزارهای مختلف دنیای محتوا
سبد مهارتی استراتژی
- سبد مهارتی استراتژی توانایی تفکر استراتژیک
- شناخت و تحلیل منابع و مدیریت منابع
- ارزش آفرینی بر مبنای منابع درونی سازمانی (استراتژی اقیانوس آبی)
- تحلیل شرایط بیرونی کسب و کار و تسلط بر مدل‌های استراتژی
- تحلیل استراتژیک منابع – سود و هزینه
- توانایی تصمیم‌گیری استراتژیک و سناریو نویسی
- توانایی کامل در تحلیل اکوسیستم‌ها
- توانایی ارزیابی و تسلط بر مدیریت با منابع بسیار محدود
- تسلط بر ابزارهای تحلیل استراتژیک (SOSTAC, SWOT, etc)
مدل ذهنی و مهارت‌های نرم فکری
- تسلط کامل بر شاخص‌ها و سنجه‌های بازاریابی محتوایی
- تفکر سیستمی
- تفکر انتقادی
- تفکر طراحی
- دینامیک سیستم و مدل‌سازی
- اعتبار سنجی افکار و بازبینی تصمیم‌ها
- تسلط بر مدل‌های ذهنی
مسیر شغلی استراتژیست محتوا
مسیر شغلی یک استراتژیست محتوا، که در نهایت مسئولیت تولید و مدیریت محتوای با کیفیت برای برندها و سازمان‌ها را بر عهده دارد، از نویسندگی و ویرایش در سطوح ابتدایی آغاز می‌شود و تا مدیریت و رهبری استراتژیک در سطوح بالاتر، بسیار پویاتر و چالش‌برانگیرتر می‌شود. اینجا به بررسی مختصر اما جامعی از مسیر شغلی یک استراتژیست محتوا می‌پردازیم، از نقش‌های ابتدایی تا رسیدن به موقعیت‌های ارشد و رهبری.
این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از فرصت‌ها، چالش‌ها و پیشرفت‌های احتمالی در این حرفه به دست آورید.
- سطح ابتدایی (جونیور): در ابتدای کار، یک استراتژیست محتوا معمولاً به عنوان نویسنده یا ویراستار محتوا کار خود را آغاز می‌کند. در این سطح، کار اصلی بر تولید محتوا (نوشتن مقالات و ویرایش محتوا) متمرکز است. این مرحله فرصت خوبی برای یادگیری مبانی SEO و تقویت مهارت‌های نوشتاری است. همچنین، شناخت بازار هدف و بهره‌مندی از دوره‌های آموزشی مرتبط برای توسعه مهارت‌های حرفه‌ای حیاتی است.
- سطح میانی (میدلول): با افزایش تجربه و اطلاعات، استراتژیست محتوا می‌تواند به نقش‌هایی مانند مدیر محتوا یا استراتژیست محتوای جونیور ارتقا یابد. در این سطح، وظایف شامل برنامه‌ریزی و توسعه استراتژی‌های محتوا، نظارت بر تولید محتوا و همکاری نزدیک با تیم‌های بازاریابی و طراحی است. مهارت‌های کلیدی شامل توانایی تجزیه و تحلیل داده‌ها، ارتباط موثر و درک عمیق‌تر از ترندهای فضای دیجیتال و بازار هدف است.
- سطح ارشد (سنیور): یک استراتژیست محتوای ارشد، مسئولیت‌های گسترده‌تری مانند توسعه استراتژی‌های جامع محتوا، نظارت بر پیاده‌سازی استراتژی‌ها و تحلیل عملکرد کلی محتوا را عهده‌دار می‌شود. در این سطح، مهارت‌های پیشرفته‌تری مانند مدیریت تیم، تحلیل استراتژیک و دید جامع نسبت به اهداف سازمان لازم است.
- نقش‌های رهبری: در نهایت، یک استراتژیست محتوا ممکن است به نقش‌های رهبری مانند مدیر استراتژی دیجیتال یا مدیر ارشد محتوا (CMO) ارتقاء یابد. در این مرحله، فرد در تصمیم‌گیری‌های کلان استراتژیک دخیل است و باید توانایی هماهنگی و رهبری تیم‌های بزرگ را داشته باشد. این نقش‌ها نیاز به دانش جامعی از بازار و توانایی ایجاد ارتباط و هماهنگی بین بخش‌های مختلف دارند.
توجه داشته باشیم که در تمام مراحل مسیر شغلی، توسعه مداوم مهارت‌ها و دانش اساسی حیاتی و مهم است.برای مثال، شرکت در دوره‌های آموزشی، مطالعه و پژوهش در زمینه‌های نوآورانه دیجیتال و بازاریابی، و پیگیری ترندهای جدید لازم است. همیشه باید آماده پذیرش چالش‌ها و فرصت‌های جدید باشیم تا در این حرفه موفق شویم.
شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) استراتژیست محتوا
شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) معیارهای قابل اندازه‌گیری هستند که برای ارزیابی موفقیت در دستیابی به اهداف استراتژیک و عملیاتی سازمان‌ها استفاده می‌شوند. این شاخص‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا عملکرد خود را پیگیری کرده و بر روی بهبود مستمر تمرکز کنند. شاخص‌های کلیدی سنجش عملکرد (KPI) استراتژیست محتوا شامل موارد زیر هستند:
(Brand Awareness)
این شاخص نشان می‌دهد که چه تعداد افراد برند شما را می‌شناسند. برای افزایش آگاهی از برند، استراتژیست محتوا باید محتوایی جذاب و منحصربه‌فرد تولید کند که باعث جلب توجه مخاطبان و شناخته شدن نام برند در بازار شود.
(Lead Generation)
این معیار به اندازه‌گیری تعداد مخاطبانی که به مشتریان بالقوه تبدیل می‌شوند، اشاره دارد. استراتژیست محتوا باید محتوایی ایجاد کند که علاقه‌مندی مخاطبان را برانگیزد و آنها را ترغیب کند تا با برند ارتباط برقرار کنند.
(Customer Loyalty)
این شاخص بیانگر میزان تعهد و وفاداری مشتریان فعلی به برند است. ایجاد محتوایی که ارزش مداوم و مفیدی برای مشتریان فراهم کند، به افزایش وفاداری آنها منجر می‌شود و سود فراوانی برای کسب‌وکار به همراه دارد.
(User Engagement)
این معیار به میزان تعامل مخاطبان با محتوا اشاره دارد، از جمله تعداد بازدیدها، لایک‌ها، اشتراک‌گذاری‌ها، و نظرات. استراتژیست محتوا باید بتواند مخاطبان را تشویق به مشارکت و تعامل کند.
نقش‌ها و مسئولیت‌های استراتژیست محتوا
نقش استراتژیست محتوا در سازمان‌های مختلف ممکن است با توجه به نوع کسب‌وکار، ابعاد و اندازه سازمان و فرهنگ سازمانی متفاوت باشد. با این حال، برخی از مسئولیت‌های اساسی آنها در اکثر محیط‌های کاری یکسان است. این مسئولیت‌ها شامل درک دقیق نیازها و خواسته‌های مخاطبان، تولید محتوای متناسب با این نیازها و توسعه استراتژی‌هایی برای ترویج محتوا در کانال‌های مختلف است.
برای مثال، در یک استارتاپ حوزه Tech، استراتژیست محتوا ممکن است بر تولید محتواهای تخصصی با تمرکز بر نوآوری‌ها و راه‌حل‌های فناورانه تمرکز کند، در حالی که در یک شرکت بزرگ، وظایف اصلی ممکن است شامل توسعه محتوایی باشد که برند را به عنوان یک رهبر فکری در صنعت معرفی می‌کند.
به همین ترتیب، در یک سازمان خیریه، استراتژیست محتوا ممکن است بر ایجاد داستان‌ها و محتوایی تمرکز کند که اهمیت مأموریت سازمان را به تصویر بکشد و در راستای جلب حمایت و کمک‌های مالی، احساسات افراد را برانگیزاند.
در هر مورد، استراتژیست محتوا باید با دقت به نیازهای خاص آن سازمان و مخاطبانش پاسخ دهد و بر اساس آنها استراتژی محتوایی خود را شکل دهد. این نقش شامل برنامه‌ریزی دقیق، تحقیق و تجزیه و تحلیل گسترده و همکاری با سایر تیم‌ها برای اطمینان از اینکه محتوا به اهداف کلی سازمان کمک می‌کند، می‌شود.
به‌طور کلی لیستی از نقش‌ها و مسئولیت‌های نقش استراتژیست محتوا را در اینجا گرد آورده‌ایم:
- انجام تحقیقات گسترده برای شناخت کامل پرسونای مخاطب
- تحقیق، تجزیه و تحلیل گسترده در مورد نظرات و ترجیحات مخاطبان
- ایجاد پروفایل و محتوای مناسب برای پرسونای هدف برند
- طراحی چارچوب و فهرست بخش‌های مختلف محتوا
- برنامه‌ریزی تقویم محتوایی و ارایه لیست ایده‌های محتوا
- همکاری با تیم‌های مدیریت محتوا، تیم‌های خلاق و نویسندگان برای پیاده‌سازی استراتژی
- تدوین دستورالعملی برای استانداردهای لحن، سبک و شیوه نگارش محتوا
- نظارت بر سبک و لحن نوشتاری همه محتواها برای حفظ یکپارچگی ادبیات برند
- تدین استراتژی محتوا برای حفظ یکپارچگی و هماهنگی محتواهای منتشر شده در کانال‌های متعدد
- بررسی دوره‌ای محتواها و ارزیابی و بازبینی محتواهای منتشر شده
- اندازه‌گیری اثربخشی محتوا از منظر اقتصادی و محاسبه بازگشت سرمایه (ROI)
- بررسی مداوم و اطمینان از هم‌راستا بودن استراتژی محتوا با اهداف بلندمدت کسب‌وکار
- بررسی، طراحی یا کشف روش‌های نوین توزیع و ترویج محتوا
- بررسی و ارزیابی میزان اثربخشی و موفقیت تاکتیک‌های بازاریابی محتوا
مثال‌های عملی از استراتژیست محتوا
اینجا چند مثال از روند کار صفر تا صد یک استراتژیست محتوا در حوزه‌های متفاوت ارایه می‌دهیم تا با شیوه کار و تاثیرگذاری آن در سازمان و یا کسب‌وکار آشنا شوید.
مثال ۱: افزایش ترافیک و فروش آنلاین‌شاپ
یک استراتژیست محتوا برای فروشگاه آنلاین لوازم ورزشی، می‌تواند گام‌های مشخص زیر را برای ایجاد و انتشار محتوای تخصصی و جذاب دنبال کند:
- تحقیق کلمات کلیدی: ابتدا می‌بایست تحقیقات گسترده‌ای در مورد کلمات کلیدی مرتبط با ورزش و لوازم ورزشی انجام شود تا لیست کلماتی که کاربران جستجو می‌کنند استخراج شود.
- نگارش مقالات تخصصی: در قدم بعدی باید بر اساس تحقیقاتی که انجام‌شده، مقالاتی درباره ورزش‌های مختلف نوشت که شامل تکنیک‌ها، راهنمای تمرینات و تغذیه ورزشی باشند. این مقالات به خوانندگان کمک می‌کرد تا در ورزش مورد علاقه‌شان پیشرفت کنند. همچنین با این آنلاین‌شاپ آشنا می‌شوند و برای خرید تجهیزات و لوارم مورد نیاز خود اقدام می‌کنند.
- تولید راهنمای خرید: حتما می‌بایست راهنماهای خرید جامع و کاربردی برای محصولات مختلف ورزشی نوشت. این راهنماها می‌بایست شامل نکاتی برای انتخاب بهترین محصولات، به همراه مقایسه‌های محصول و توصیه‌هایی بر اساس سطح مهارت و نیاز ورزشکاران باشد.
- بررسی‌های محصول: در صفحات محصول باید بررسی‌های دقیق و صادقانه‌ای از محصولات موجود در فروشگاه ارائه داد. این بررسی‌ها باید شامل جزئیات محصول، نقاط قوت و ضعف، و نظرات مشتریان باشد.
- بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو (SEO): استراتژیست محتوا باید روند بهینه‌سازی تمامی محتوای مقالات، راهنماها و توضیحات محصولات برای موتورهای جستجو (SEO) را طراحی و پیگیری کند. این شامل استفاده از کلمات کلیدی مناسب، ایجاد عناوین جذاب، نگارش محتوای مفهومی برای رفع نیازها و سوالات کاربران و به‌کارگیری تگ‌های متا برای بهبود دیده شدن محتوا در نتایج جستجو باشد.
- توزیع محتوا: محتوای تولید شده می‌بایست در شبکه‌های اجتماعی و از طریق ایمیل مارکتینگ توزیع شوند تا دسترس مخاطبان قرار گیرند و آنها با برند و محصولات فروشگاه آشنا شوند.
این فعالیت‌ها در کل به افزایش قابل توجه ترافیک وب‌سایت و در نهایت افزایش فروش منجر می‌شود، زیرا استراتژی محتوایی بر مبنای تولید محتوای مفید و مرتبط با نیازهای مخاطبان پایه‌ریزی شده و در نهایت آنها را به خرید ترغیب خواهد کرد.
مثال ۲: فعالیت در شبکه‌های اجتماعی
برای یک برند مد و پوشاک، یک استراتژیست محتوا می‌تواند با اجرای استراتژی‌های خلاقانه زیر در شبکه‌های اجتماعی، فعالیت برند در فضای سوشال مدیا را تقویت کند:
- تولید ویدئوهای کوتاه: ایجاد ویدئوهای کوتاه و جذاب که نمایشی از محصولات جدید، نحوه استفاده از آنها، و ترفندهای مد و استایل را ارائه می‌دهند. این ویدئوها باید به گونه‌ای طراحی شوند که مخاطبان را جذب کنند و به اشتراک‌گذاری ترغیب کنند.
- استوری‌های تعاملی: ضبط استوری‌های تعاملی در اینستاگرام که شامل نظرسنجی‌ها، پرسش و پاسخ، و چالش‌هایی باشد که مخاطبان را تشویق به مشارکت می‌کند. این فعالیت‌ها می‌توانند به ایجاد یک ارتباط قوی‌تر با مخاطبان کمک کنند.
- راه‌اندازی مسابقات: برگزاری مسابقات با جوایز جذاب، مانند تخفیف برای خریدهای آینده یا محصولات رایگان، که کاربران را تشویق به مشارکت و اشتراک‌گذاری محتوای برند می‌کند.
- به‌کارگیری اینفلوئنسرها: همکاری با اینفلوئنسرها و شخصیت‌های محبوب در شبکه‌های اجتماعی برای ترویج محصولات و افزایش دسترسی به مخاطبان جدید.
- تولید محتوای مرتبط با رویدادها و ترندها: ایجاد محتوایی که با رویدادهای جاری و ترندهای مد روز هماهنگ باشد، تا محتوای برند همیشه به‌روز و مرتبط باشد.
- پایش و تحلیل بازخورد: استفاده از ابزارهای تحلیلی برای پایش واکنش‌ها و تعاملات مخاطبان با محتوا، و به‌کارگیری این داده‌ها برای بهبود محتوا و استراتژی‌های آتی.
این فعالیت‌ها در مجموع به افزایش موثر تعداد فالوورها و ممبرها و تعامل کاربران در شبکه‌های اجتماعی منجر می‌شود، و در نهایت به افزایش آگاهی از برند و فروش کمک می‌کند.
تذکراتی در باب استراتژیست محتوا بودن
استراتژیست محتوا، تولیدکننده محتوا نیست!
استراتژیست‌های محتوا بر روی استراتژی‌ها و تاکتیک‌های تولید و توزیع محتوا تمرکز می‌کنند که می‌تواند ذینفعان مختلفی را شامل شود. در حالی که تولیدکنندگان محتوا، صرفا محتوا را تولید می‌کنند و کاری به کارهای دیگر ندارند.
استراتژیست محتوا، مدیر محتوا نیست!
استراتژیست‌های محتوا استراتژی و تاکتیک‌های مناسب برای جلب توجه مخاطبان از طریق محتوا را پایه‌ریزی می‌کنند. در مقابل، مدیر محتوا صرفا مسئولیت اجرا و مدیریت محتوا را برای افزایش آگاهی از برند و اطلاع‌رسانی به عهده دارد.
استراتژیست محتوا، فراتر از این‌هاست.
استراتژیست محتوا نقشی فراتر از صرف تولید یا مدیریت محتوا دارد. او باید با درک عمیق از نیازها و رفتار مخاطبان، استراتژی‌هایی را طراحی کند که به طور مؤثر ارتباط بین محتوا و مخاطب را برقرار کند. این نقش شامل تحلیل دقیق بازار، شناسایی فرصت‌های جدید برای ارتباط با مخاطب و همچنین پیش‌بینی تغییرات آینده در رفتار مصرف‌کننده می‌شود. استراتژیست محتوا باید همچنین بتواند با دیگر تیم‌ها همکاری کند تا اطمینان حاصل کند که محتوا در کل سازمان به درستی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به اهداف کلی کمک می‌کند.