استراتژی چیست؟
استراتژی هنر نه گفتن است. استراتژی هنر دیدن افق‌های دور و تصمیم‌گیری مناسب در پاسخ به آن‌هاست.
استراتژی هنر ساختن آینده مناسب وضعیت امروزی ماست. استراتژی هنر رقصیدن بین آینده نامعلوم و آینده مطلوب ماست.
استراتژی هنر تعامل با تمام پدیده‌ها و علت‌هایی است که ممکن است باعث سرخوردگی کسب و کارمان شوند.
استراتژی هنر تبدیل «هزینه» به «فرصت» است.
کدام‌یک از این‌ها به نظر شما تعریف صحیحی از استراتژی است؟
نگاه پورتر به استراتژی
برای این بخش ابتدا به مایکل پورتر و مقاله معروف او در HBR، 1996 می‌پردازیم. پورتر معمولا در تمام تعریف‌های استراتژی، روی یک نکته باریک می‌شود: «تمرکز روی مزیت اصلی کسب‌وکار».
تعریف اصلی پورتر
– فعالیت‌های متفاوت از دیگران یا انجام فعالیت‌های مشابه دیگران به روشی متفاوت برای کسب نتایج بهتر.
در این دیدگاه، استراتژی با «رقابت کسب‌وکاری» همخوان و همراه است. پورتر بر انتخاب بهینه منابع و Trade-Off تأکید دارد، به طوری که تصمیمات استراتژیک باید غیرقابل بازگشت و جامع باشند. همچنین، پایداری تصمیمات و سیستم بسیار مهم است.
پنج نگاه مینتزبرگ به استراتژی
هنری مینتزبرگ، استاد مشهور مدیریت، استراتژی را از پنج منظر تعریف می‌کند:
- Plan: استراتژی به عنوان یک برنامه مشخص و مدون.
- Ploy: استراتژی به عنوان یک حرکت فریبنده برای رقابت با دیگران.
- Pattern: یافتن الگویی در رفتارها و حرکت‌های گذشته.
- Position: تلاش برای یافتن جایگاه خود در بازار رقابتی.
- Perspective: الگوی فکری و دیدگاه مدیران سازمان.
چرا باید استراتژی را تعریف کنیم؟
مینتزبرگ تأکید می‌کند که دانستن و فهمیدن تعاریف مختلف استراتژی به ما کمک می‌کند تا افق‌های مختلف حل مسئله را فراموش نکنیم و بتوانیم ابعاد و زوایای تصمیمات را به درستی بسنجیم.
داستان فیل در تاریکی
در ادبیات کهن منطقه خاورمیانه، داستان معروفی از مواجهه انسان‌ها با یک مسئله واحد از دیدگاه‌های مختلف وجود دارد که مولانا در مثنوی معنوی به آن اشاره می‌کند:
– هر کس بخشی از فیل را لمس می‌کند و تصوری متفاوت از آن دارد.
– این داستان نشان می‌دهد که درک محدود و ناقص از یک مسئله می‌تواند به دیدگاه‌های متناقض منجر شود.
پیل اندر خانهٔ تاریک بود
عرضه را آورده بودندش هُنود
از برای دیدنش مَردم بسی
اندر آن ظلمت همی‌شد هر کسی
دیدنش با چشم چون ممکن نبود
اندر آن تاریکیش کف می‌بِسود
آن یکی را کف به خرطوم اوفتاد
گفت همچون ناودانست این نهاد
آن یکی را دست بر گوشش رسید
آن برو چون بادبیزن شد پدید
آن یکی را کف چو بر پایش بسود
گفت شکل پیل دیدم چون عمود
آن یکی بر پشت او بنهاد دست
گفت خود این پیل چون تختی بدست
همچنین هر یک به جزوی که رسید
فهم آن می‌کرد هر جا می‌شنید
از نظرگه گفتشان شد مختلف
آن یکی دالش لقب داد این الف
در کف هر کس اگر شمعی بدی
اختلاف از گفتشان بیرون شدی
به عنوان مدیر محتوا باید بتوانید تصویر کلی فیل استراتژی را ببینید و به سمت هیچ‌کدام از تعاریف خاص نلغزید.
پرسش‌های متداول و پاسخ‌ها
سؤال متداول: استراتژی چیست و چرا اهمیت دارد؟
– پاسخ: استراتژی هنر تصمیم‌گیری برای دستیابی به اهداف بلندمدت است. این تصمیمات باید بهینه، پایدار و رقابتی باشند تا سازمان در بازار موفق شود.
سؤال متداول: چگونه می‌توان از استراتژی به طور مؤثر بهره برد؟
– پاسخ: با شناسایی مزیت‌های رقابتی، تحلیل منابع و انتخاب تصمیمات استراتژیک پایدار. همچنین، تعریف استراتژی از زوایای مختلف به درک جامع‌تری از آن کمک می‌کند.
سؤال متداول: تفاوت بین استراتژی و تاکتیک چیست؟
– پاسخ: استراتژی به تصمیمات بلندمدت و کلان اشاره دارد که جهت‌گیری کلی سازمان را تعیین می‌کند، در حالی که تاکتیک‌ها به اقدامات کوتاه‌مدت و جزئی برای اجرای استراتژی‌ها مربوط می‌شوند.
منابع مهم برای مطالعه
- Porter, Michael E. “What is Strategy?” Harvard Business Review, 1996.
- Mintzberg, Henry. “The Rise and Fall of Strategic Planning.” Free Press, 1994.
- “How to Build and Scale a High-Performance Marketing Team” – HubSpot
- “Scaling Marketing: 16 Strategies for Driving Greater Growth” – Stratabeat
- “How to Build a Powerful Marketing Team From Scratch” – MarketerHire